NOWOŚCI

Maszynowa Dziewczynka umrze pierwsza. Tak postanowiła. Ale wszyscy inni zdążą umrzeć przed nią. Testament Maszynowej Dziewczynki to zapisana wierszem współczesna baśń o młodej kobiecie, która straciła wszystko i wszystkich, choć zachowała przy tym odwagę, gniew i bezczelność.

Twórczość Forresta Gandera, poety, prozaika, tłumacza, eseisty, łączy w sobie erudycję i wiedzę naukową – Gander ma wykształcenie geologiczne – z nieskrępowaną inwencją językową i odważną, empatyczną wyobraźnią. Gander wypracowuje przełomowy model ekopoetyki, praktykując poezję tak, jak praktykuje się medytację. Poezja jest dla niego sposobem na słuchanie świata, zarówno ludzkiego, jak i nie-ludzkiego. Wiersze Gandera, odwołujące się często do pozaeuropejskich tradycji poetyckich, na przykład japońskiego haibunu czy literatury sangam z południowych Indii, poszukują nowych metafor i nowych form wiedzy. W centrum zainteresowania stawiając krajobraz, artykułują nową, nieantropocentryczną ontologię.

Tajemnice uczuć to zbiór krótkich tekstów, w których uczucia występują pod postaciami zwierząt, roślin i minerałów. To pastisz encyklopedii, gdzie w zabawny i poważny zarazem sposób autor prezentuje najbardziej „osobliwe” fenomeny przyrody, takie jak Radość i Smutek, Samotność i Miłość. Ten tom jest jak wyszukany delikates, po który warto sięgać, by nie opuszczać krainy wyobraźni, w której przecież wszyscy tak lubimy być.

Pisarstwo Georgesa Pereca zasilają dwa potężne impulsy. Z jednej strony zdziwienie, tradycyjnie identyfikowane jako źródło filozoficznego namysłu, ale dla autora Przestrzeni stanowiące naturalną postawę wobec świata, a mówiąc precyzyjnie – wobec każdej drobiny istnienia, która jest tylko o tyle, o ile wydobywa ją z nicości dociekliwe pytanie. Z drugiej zaś strony pragnienie, na dodatek potrójne: trwałości, obecności i pełni. Jeśli żadne z miejsc nie jest nam dane na zawsze, jeśli żadne z nich nie może być dla nas wieczystym punktem odniesienia, jeżeli rzeczy i ludzie gubią się i odchodzą, to jedyną nadzieją są słowa: widmowe szkatułki, w których przechowujemy kawałki zgruzowanego świata, niewyraźne ślady jego obecności, fantomy wypełniające pustkę. Perec niestrudzenie notuje, każdego dnia z tą samą determinacją tworzy rejestr istnienia, włączając do niego osoby, miejsca, przedmioty i zdarzenia. Żyje wyłącznie dlatego, że pisze.
Grzegorz Jankowicz

Sto lat temu, w rok po zakończeniu pierwszej światowej jatki, trzydziestojednoletni Ungaretti opublikował tom wierszy pod paradoksalnym tytułem Radość katastrof (Allegria di naufragi). Ocalały z okopów Wielkiej Wojny żołnierz włoskiej armii, z urodzenia aleksandryjczyk, z wyboru imigrant w ojczyźnie swoich rodziców, nie był wówczas debiutantem – w 1916 roku opublikował w mikroskopijnym nakładzie Pogrzebany port (Il porto sepolto), zbiór rewelacyjnych poetyckich kadrów z trwającej wojny. Ale to Radość, w której skład wszedł także niemal w całości Pogrzebany port, była jego dojrzałym, oryginalnym manifestem poetyckim i miała stanąć wśród najważniejszych dokonań poezji XX wieku.

Svetlana Cârstean i Athena Farrokhzad poznały się w trakcie warsztatów tłumaczeniowych w 2012 roku. W wyniku tego spotkania poetki przetłumaczyły nawzajem swoje debiutanckie książki, „Kwiaty z imadła” na szwedzki i „Cykl biały” na rumuński, nie znając języków wyjściowych. TRADO jest kontynuacją ich współpracy. Oryginał staje się tu konsekwencją przekładu, w wierszu o dziedziczeniu, zdradzie i miłości, gdzie mieszają się dwa głosy, zamieniają się miejscami. TRADO składa się z trzech cykli, dwóch poetyckich i jednego eseju, które wspólnie tworzą wyjątkowe dzieło.

León Felipe (1884–1968) nie należy do poetów, których nazwiska padałyby pierwsze podczas debat nad wyborami wierszy czy antologiami hiszpańskich autorów. Wczesne opuszczenie Hiszpanii i kłopot z zakwalifikowaniem do konkretnego pokolenia literackiego sprawiły, że został on niejako odsunięty na dalszy plan. Równie dobrze jednak właśnie trudność z zaszeregowaniem i marginalizacja tego autora mogą szczególnie zaintrygować czytelnika: zachęcić do odkrycia – czy też ponownego odkrycia – jego twórczości. Zanurzenie się w wiersze Leóna Felipe to otwarcie okna na głębokie uniwersum życiowe i literackie.

Sny, skrawki życia, skrawki śmierci. Miraże na nocnym oceanie, przez który płynie Kącka. Ale czy błędne? Nie – te są prawdziwe, pełne znaczenia. Olśniewające.
Piotr Siemion

PAKIET ZAWIERA RÓWNIEŻ KSIĄŻKĘ „CYKL BIAŁY”

Svetlana Cârstean i Athena Farrokhzad poznały się w trakcie warsztatów tłumaczeniowych w 2012 roku. W wyniku tego spotkania poetki przetłumaczyły nawzajem swoje debiutanckie książki, „Kwiaty z imadła” na szwedzki i „Cykl biały” na rumuński, nie znając języków wyjściowych. TRADO jest kontynuacją ich współpracy. Oryginał staje się tu konsekwencją przekładu, w wierszu o dziedziczeniu, zdradzie i miłości, gdzie mieszają się dwa głosy, zamieniają się miejscami. TRADO składa się z trzech cykli, dwóch poetyckich i jednego eseju, które wspólnie tworzą wyjątkowe dzieło.

Henrietta żyje ze „swoim chłopcem”, bo do końca nie zdradzi, czy to jej syn, w dusznej symbiozie. Dziecko dorasta, przygotowuje się do życia. Pewnego dnia do drzwi Henrietty ktoś puka. To policjanci, którzy zawiadamiają, że jej syn zamordował innego chłopca. 

W jednej chwili życie całkowicie zmienia bieg. Mama kocha swojego chłopca, niezależnie od tego, co się stało. Odwiedza go w więzieniu,
utrzymuje z nim kontakt, bo nie wie, co innego miałaby robić. Podczas jednego z widzeń uświadamia sobie, że jakaś inna kobieta jest tam równie często co ona. Ostrożnie, trochę na oślep kobiety szukają kontaktu ze sobą, z czasem razem wracają z więzienia do miasta i kontynuują rozmowy w kawiarniach i w restauracjach. 

Ale pewnego dnia pojawia się między nimi pytanie, które zachwieje tę równowagę – nic nie jest już oczywiste, ani to, co się wydarzyło, ani to, co wydarzy się w przyszłości.

Poezja Aaiún Nin czerpie z doświadczenia dzieciństwa i młodości spędzonych w tradycyjnej społeczności patriarchalnej i jest silnie zakorzeniona w kontekście postkolonialnej historii Afryki. Wiersze te odnoszą się do sytuacji panującej w Angoli, poruszają problemy przemocy seksualnej wobec kobiet, fundamentalizmu religijnego, nierówności społecznych i rasizmu.

Aaiún Nin (ur. 1991) to urodzona w Angoli niebinarna osoba uprawiająca poezję, tworząca sztukę mixed media i zaangażowana w aktywizm, posługująca się pseudonimem. W swojej twórczości podejmuje wątki dyskryminacji rasowej i płciowej, a także doświad- czeń osób LGBT+. Debiutancki tom poetycki pt. „Broken Halves of a Milky Sun” ukazał się w 2022 roku w Stanach Zjednoczonych.
Od momentu przeniesienia się do Danii w 2016 roku Aaiún Nin współpracuje z artystami identyfikującymi się z kulturą queer, w swoich wypowiedziach podnosząc kwestie dyskryminacji praw- nej migrantów oraz systematycznej przemocy policyjnej w Skan- dynawii. Artykuły i wiersze Aaiún Nin były publikowane m.in. w czasopismach „Information”, „Untold Pages”, „Kritiker”, „Frik- tion Magasin”, „Forfatternes Klimaaksjon” i hvermandag.dk. Ponadto ma na koncie udział w recitalach poetyckich podczas Oslo Interna- sjonale Poesifestival, Sound + Literature w Aarhus i Louisiana Literature Festival w Danii. Wiodący duński dziennik „Politiken” nazwał Nin „wielkim, rzadkim talentem w duńskiej literaturze”.

Obecnie przebywa na stypendium Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia 
ICORN w Instytucie Kultury Willa Decjusza w Krakowie.

Człowiek, który śpi jest powieścią jednowątkową. Perec, „nawiązując do pewnego szczególnego okresu w życiu”, opowiada historię – swoją własną historię – człowieka, który przerywa studia, wycofuje się z życia, wybija na margines, dobrowolnie zajmuje pozycję outsidera. Zrywa istniejące więzi, unieważnia dotychczasowe parametry czasu i przestrzeni, własną egzystencję sprowadza do niezbędnego minimum, do kilku powtarzalnych gestów zapewniających przetrwanie. Popada w coraz większe zobojętnienie, doznaje uczucia całkowitego wyobcowania. Stopniowo pozbawia swoje istnienie jakiejkolwiek wagi. Życie wypełniają mu zajęcia bez znaczenia. Grywa samotnie w karty, stawia pasjanse, czyta „le Monde” linijka po linijce, godzinami wędruje po mieście, wchodzi do przypadkowych kin, „odwiedza muzea, bary, dworce, biblioteki publiczne”. Żyje w stanie zawieszenia. Wykonuje automatyczne czynności: myje się, goli, ubiera, śpi, je, pierze skarpetki. Powoli zatraca poczucie rzeczywistości. Daje unosić się życiu, dryfuje po jego powierzchni, wyzbyty poczucia hierarchii, oduczony jakichkolwiek upodobań. Wyzerowany. Egzystuje jak człowiek skazany na życie. Uczy się samotności, bierności, milczenia. Ulega iluzji, że można wymknąć się światu, „nie dając mu żadnego punktu zaczepienia”. Wreszcie, schwytany w pułapkę zwodniczego poczucia mocy, obezwładniony narastającą rozpaczą, powoli wydobywa się z odrętwienia, próbuje narzucić swej „chwiejnej egzystencji jarzmo nieugiętej dyscypliny”. Reguluje sobie życie jak zegarek, ustanawia codzienne rytuały, opracowuje rozkład zajęć, wytycza trasy wędrówek, nie zdaje się na przypadek. Już wie, że „obojętność jest bezużyteczna”, że nikt nie może ujść dyktatowi czasu ani historii. […]

Anna Wasilewska, „Autobiografia pod rygorem”

Biografia Georgesa Pereca, autora zaliczanego do grona najważniejszych współczesnych twórców, członka grupy literackiej OuLiPo.

"Pewnego dnia zbiorę wszystkie słowa i wejdę do lasu" jest pierwszą powieścią belgijskiej pisarki Veroniki Mabardi. To poetycka historia dziewczynki, która po śmierci matki przestaje mówić i zostaje wysłana do kobiety mieszkającej blisko lasu na czas „powrotu do świata”. Las odgrywa ważną rolę w dojrzewaniu bohaterki i w wejściu w dorosłość na jej własnych zasadach. Veronika Mabardi snuje opowieść o znaczeniu słów, o dzieciństwie, o relacjach międzyludzkich i o subtelnych związkach człowieka z przyrodą. 

Veronika Mabardi, ur. 1962 w Lowanium, belgijska pisarka tworząca w języku francuskim, autorka sztuk teatralnych, tomików poezji i powieści. Regularnie współpracuje z zespołami teatralnymi i z artystami różnych dziedzin, tworzy też dla radia i prowadzi warsztaty pisania. Mieszka w Brukseli. Jej dramat Loin de Linden (2014) został nagrodzony Prix Triennal de la Littérature Dramatique de la Fédération Wallonie Bruxelles i Prix Georges Vaxelaire de l’Académie des Lettres de Belgique. Za powieść Les Cerfs otrzymała w 2016 roku Prix Triennal de Littérature de la Ville de Tournai. 

Pakuła jest rozkochany w nonsensie, w galopującej i tańczącej bzdurze, pisze z rzadką niefrasobliwością i niebywałą bezczelnością (wobec autorytetu nauki, instytucji literatury i teatru, czytelniczych przyzwyczajeń). Gdyby wziął na warsztat teorię Wielkiego Wybuchu, zapewne na scenę wpadłby Big Bang w jakimś cudacznym stroju, żeby zaśpiewać piosenkę w rodzaju: „Jestem Wybuch, Wielki Wybuch, Wy… Wy… Buch… Buch…” (albo coś w ten deseń, tyle że po angielsku). Takie personifikowanie (i infantylizowanie!) abstrakcji to świetny chwyt teatralny, o czym Pakuła, jako dramaturg i reżyser o świetnym wyczuciu scenicznym, wie doskonale; to zawsze działa i widzowie – co poświadczam na podstawie obserwacji uczestniczącej – pękają ze śmiechu. Ale upieram się przy swojej tezie: nie o śmiech, a w każdym razie nie tylko o śmiech tu chodzi

WYSYŁKA PO 25 LIPCA 2022

Inger Christensen (1935-2009) należy do panteonu duńskiej literatury. W całej swojej twórczości, a zwłaszcza w najważniejszych utworach: siedmiu tomach poetyckich, trzech powieściach i dwóch tomach esejów, ta najwybitniejsza – i nietypowa – przedstawicielka duńskiego postmodernizmu poszukiwała odpowiedzi na pytania o miejsce człowieka w świecie, o jego relacje z przyrodą i rządzącymi światem prawami, a także, co dla niej szczególnie charakterystyczne, o rolę i znaczenie języka oraz – matematyki. Dlaczego matematyki? Inger Christensen interesowała się naukami ścisłymi, matematyce zaś przypisywała szczególną rolę: „co właściwie było pierwsze, mowa czy liczba, język czy matematyka?”, pyta w jednym z esejów […] pasjonująca, często zaskakująca refleksja intelektualna, wyraziste reagowanie na wydarzenia polityczne, przemiany i problemy społeczne współczesności, odważna, unikalna ekspresja poetycka – i ten zniewalająco piękny, zmysłowy język i poetycki ton; całe to bogactwo stanowi o wielkości Inger Christensen. Jak donoszono w Danii tuż po jej śmierci, krytycy w różnych krajach wyrażali żal, że poetka nie doczekała nagrody Nobla. (z posłowia Bogusławy Sochańskiej)

Józef K. zostaje pewnego dnia aresztowany. Ludzie, którzy nachodzą
go w mieszkaniu, nie okazują ani dokumentów, ani nakazu. Ta historia jest
dobrze znana. Oto jednostka pada ofiarą bezwzględnego molocha, zostaje
pochłonięta przez machinę opresji, w konfrontacji z którą traci wszystko:
rodzinę, pracę, a wreszcie samo życie. Ale czy rzeczywiście sąd zarzuca
na Józefa sieć i wplątuje go w proces, który kończy się wykonaną
bez wyroku karą śmierci? A może to Józef prowokuje organy ścigania
i wciąga je w pułapkę, cały czas prowadząc wyrafinowaną grę, której stawką
jest nie tylko sprawiedliwość czy wolność, ale też przechwycenie mocy prawa.

Grzegorz Jankowicz

Pakiet zawiera:

• Georges Perec, Człowiek, który śpi, przeł. Anna Wasilewska, Lokator 2020. 
• Claude Burgelin, Georges Perec. Biografia, przeł. Wawrzyniec Brzozowski, Lokator 2014. 

Pierwsza (i jak wszystkie pozostałe – nieukończona) powieść Franza Kafki została wydana po jego śmierci przez Maksa Broda pod tytułem „Ameryka”, choć sam pisarz zamierzał ją nazwać „Zaginiony”. Opowiada o losach nastolatka, Karla Rossmanna, który w wyniku skandalu obyczajowego musi opuścić swój dom, kraj, a nawet kontynent. Kafka wysyła go do Ameryki, by tam poszukał odkupienia. Ponoć przy jakiejś okazji pisarz powiedział Brodowi, że na świecie jest wiele nadziei, nieskończenie wiele nadziei… ale nie dla nas. Pytanie: czy Karl jest wybrańcem, czy też po prostu jednym z „nas” – na zawsze potępionym i przez to zgubionym?
Grzegorz Jankowicz

Wiele postaci zawartych i opisanych w tej antologii to autorzy wymyśleni przez Pessoę w czasach wczesnej młodości, by nie powiedzieć w dzieciństwie. Znakomita ich część też nie napisała wiele więcej niż umieszczono w niniejszej książce. Pozostaje to jednak bez znaczenia, bo choć upada megalomański mit monstrualnie płodnego poety, to w dalszym ciągu pozostaje prawda o genialnym poecie, którego trzy heteronimy stworzyły dzieło wielkie.
[Wojciech Charchalis]

Fernando Pessoa i 24 Heteronimy, m. in.: Charles Robert Anon, Carlos Otto, Joaquim Moura Costa, Vicente Guedes, Eduardo Lança, Maria José, David Merrick, António Mora, Henry More, Gaudêncio Nabos, Coelho Pacheco, dr Pancrâcio, Pantaleão, Alexander Search, Jean Seul, Bernardo Soares…

Swoich wyśnionych poetów, składających się ogółem na plejadę ponad setki nazwisk, Pessoa zawsze obdarzał odrębną osobowością i mniej lub bardziej rozbudowaną fikcyjną biografią. W przypadku niektórych heteronimów, jest to zaledwie sygnatura, ślad zmyślonej ręki znaleziony na jakimś karteluszku w słynnej skrzyni, do której przez całe życie wrzucał swoje zapiski, fragmenty wierszy, sentencje, tajemnicze diagramy i znaki, precyzyjnie wyliczane horoskopy. Ale w przypadku najważniejszych z nich, bo też do wielkiej trójki, obok Álvara de Campos i Ricarda Reisa, zaliczał się Caeiro, dostajemy o wiele więcej. Nawet jeśli życiorys stworzonej przez Pessoę postaci uderza prostotą, typowością, w pewnym sensie reprezentatywnością dla portugalskiego losu; wydaje się realizować paradygmat często spotykany zarówno wśród poetów dziewiętnastowiecznych, takich jak Cesário Verde, jak i wśród twórców pierwszego pokolenia modernistycznego, którym nadal przychodziło pisać szybko, niewiele, i umierać młodo. Alberto Caeiro miał się urodzić w Lizbonie 16 kwietnia 1889 roku. Osierocony przez obydwoje rodziców, nie zdobył wykształcenia ani nie nauczył się zawodu. Większość swej krótkiej egzystencji przeżył w gospodarstwie ciotecznej babki w Ribatejo, i tam też miał stworzyć przypisywane mu cykle wierszy, Guardador de Rebanhos i O Pastor Amoroso. Pod koniec życia miał powrócić jeszcze do Lizbony i tam napisać Os Poemas Inconjuntos, nim zmarł na gruźlicę w wieku zaledwie dwudziestu sześciu lat. Dokładnie w przełomowym dla portugalskiej awangardy roku 1915. (ze wstępu Ewy Łukaszyk)

„Podobnie jak w przypadku innych wymyślonych przez siebie postaci, Pessoa podał szereg szczegółów na temat Reisa. Miał się on urodzić w Porto w 1887 roku, był więc o parę miesięcy starszy od swojego twórcy, a także – co dość dziwne, wziąwszy pod uwagę relację mistrza i ucznia – od Alberta Caeiro, który miał się rzekomo urodzić 16 kwietnia 1889 roku. Dokładnej daty urodzenia Reisa Pessoa – jak twierdził – nie pamiętał. Ale w jego zapiskach odnaleziono horoskop, opracowany na podstawie nie tylko dnia, ale i godziny narodzin: miał to być 19 listopada, pięć po czwartej po południu. Kolejnym paradoksem heteronima starszego od swojego twórcy było też to, że – jak twierdził Pessoa – Reis pisał po portugalsku poprawniej od niego samego.”
(ze wstępu Ewy Łukaszyk)

PRZEDSPRZEDAŻ. Wysyłka po 2.12.2020

Młody pasterz żyjący w Anatolii zostaje odrzucony przez ojca dziewczyny, w
której się zakochał. Nie wiadomo, co jest przyczyną tej niechęci. Ojcowski
konserwatyzm i nadopiekuńczość? Różnice światopoglądowe? Uprzedzenia
rasowe? Istotne jest to, że młodzi nie mogą się ze sobą spotykać. Sytuacja nie
ulega zmianie nawet po śmierci ojca dziewczyny, gdyż w rolę jej strażniczki
wchodzi matka. Pewnego dnia chłopak znajduje w gazecie reklamę
stambulskiego biura pośrednictwa pracy. Namawia ukochaną na wyjazd.
Podróż jest długa i ciężka. Pomagają im turyści, którzy od samego początku
kręcą się po okolicy i maniakalnie robią zdjęcia. Są mili, pomocni, ale na
głębszym poziomie całkowicie obojętni. Dla nich to egzotyczna przygoda,
która jest istotna tylko wtedy, gdy trwa. Za kilka dni wrócą do swojego życia,
zapewne w jednym z zachodnich państw. Będą opowiadać znajomym o
tureckiej podróży, pokazywać zdjęcia, zachwycać się ludźmi i miejscami,
przyrodą i architekturą, nie zadając sobie pytań o los dwójki ludzi, których
podrzucili do Stambułu.
Tytuł powieści graficznej Presla odnosi się przede wszystkim do
postawy turystów, których świadomość pełna jest zachodnich stereotypów na
temat Wschodu. Ale zwraca również uwagę na niebezpieczeństwa, które
czyhają na samego artystę. Jak opowiedzieć taką historię, by nieuchronne
uproszczenia nie zmieniły przedstawionych ludzi w atrapy? Jak pokazać
Turcję, nie przywłaszczając jej sobie i nie przemawiając w jej imieniu? Jak
uchwycić istotę konkretnego doświadczenia i w nieszablonowy sposób uczynić
ją zrozumiałą dla czytelniczek i czytelników z innych części świata? By
osiągnąć ten cel, Presl wykorzystuje dodatkowy środek wyrazu: kolor.
„Orientalizm” to jego druga powieść graficzna, w której pojawiają się barwy.
Czerwony i niebieski tworzą kod, który odbiorca musi odcyfrować. Dzięki
prostemu zabiegowi artystycznemu opowieść zyskuje dodatkowy wymiar,
pojawia się w niej coś w rodzaju efektu 3D. Co mają ze sobą wspólnego krew,
motor, laska, arbuz, buty, flaga, reklama, piecyk, czajnik, szklanka i chustka?
Co oznacza ta konstelacja?
Na samym początku turyści próbują sfotografować głównego bohatera,
który wypasa akurat owce. Znamienny jest gest chłopaka: odwraca głowę. By
przyjrzeć się ludziom, o których opowiada Presl, musimy odłożyć na bok
aparat fotograficzny i przekroczyć ograniczenia naszej migawkowej percepcji.
Grzegorz Jankowicz

PAKIET PROMOCYJNY: Eliza Kącka "Po drugiej stronie siebie" i "strefa zgniotu"

Książka Elizy Kąckiej to rozmówki polsko-polskie, prawie jak Andrzeja Mleczki, tylko
pisane, a nie rysowane. Autorka przez kilka ostatnich lat notowała pilnie, co udało jej się usłyszeć na ulicach, w sklepach, w autobusach, w przychodniach, na klatce schodowej i tak dalej – a także, co mówiono do niej i o niej. Te właśnie króciutkie scenki – jest ich kilkaset – stanowią umowną „strefę zgniotu” między ludźmi, którzy wciąż gadają do siebie, gapią się na siebie i próbują się nawzajem sprowokować. Wszystko to jest tak obłędnie śmieszne, że aż melancholijne. Czasem drapieżne, czasem wzruszające. Czytelnicy tej książki mogą ujrzeć się w krzywym zwierciadle. Zbiór puentuje uczone, choć nie całkiem serio, posłowie znawcy literatury eksperymentalnej, prof. Edwarda Balcerzana.

Artystyczny sukces Kąckiej polega głównie na tym, że „narracyjne kompresory” (nie ma takiego terminu? już jest!) nie niweczą dynamiki prozy. Zapisywana w Strefie zgniotu Polska bywa zarówno zdezorientowana, zdziecinniała, grafomańska, napastliwa, jak i utalentowana, empatyczna, niebanalna. Jednego nie mógłbym powiedzieć: by była krainą marazmu.
W Polsce Kąckiej marazm się po prostu nie udaje.
Edward Balcerzan

Nie ma nic nudniejszego w literaturze, niż ludzie opisujący swoje sny. Wydaje się takiej czy takiemu, że dowolne głupstwo mogą napisać, że fabuła może się im rozłazić, logika zdarzeń kuleć, a postaci historyczne mogą w najlepsze wykonywać dowolne działania, na przykład wycinać z trzustki torebki po herbacie. Bo oniryczność niby wszystko usprawiedliwia. Jest to nudne, głupie, egotyczne i, jakkolwiek bawi autora czy autorkę, przeważnie niewnoszące kompletnie niczego. Więc dlaczego Kąckiej się udało? Dlaczego niegłupie, nienudne i ciekawe? Czy to w ogóle jest sprawiedliwe?

Jacek Dehnel

Sny Kąckiej odznaczają się wybitną bezczelnością. Raz traktują jawę z karygodną dezynwolturą, jak materię plastyczną, z której lepią świat zupełnie osobny – a wtedy Elizie wyrasta ogon albo gawędzi z Immanuelem Kantem, małym jak szczurek, a potem wsadza do koperty i wysyła do Królewca. Innym razem śmieją się z niedorzeczności jawy i przedrzeźniają jej powagę – wówczas Eliza pije wodę z Wisły razem z najwyższymi czynnikami państwowymi albo wciąga pył ze zrujnowanej Warszawy. A najdziwniejsze, że zapisane (prawdopodobnie już po przebudzeniu) nie tracą niczego ze swej odurzającej mocy i zachowują roztargniony urok.

Jerzy Franczak

Eliza Kącka istnieje naprawdę, jest adiunktem na polonistyce Uniwersytetu Warszawskiego, ale od sześciu do siedmiu godzin na dobę przebywa w czwartym wymiarze. Zajmuje się tam śnieniem. Sennik Artemidora rozróżniał przywidzenia senne, onyphnia, i fabularne sny głębokie – oneiromata. Kącka wiernie spisała trzydzieści dziewięć takich onejromatów z lat 2014-2018. Relacje te, gdzie występuje w roli bohaterki, ściśle oddają logikę życia wewnętrznego, odsłaniając ciemną podszewkę dnia nie gorzej niż poezja. Stąd tytułowa aluzja do przygód bohaterki Lewisa Carrolla. Ale tym razem jest tak, jakby Alicja sama opowiadała swoje wyprawy na drugą stronę lustra. W tym zwierciadle miejsca i osoby to oniryczne projekcje faktów w pełni realnych: autorka istotnie mieszkała (i mieszka) na warszawskiej ulicy Sieleckiej, odwiedza rodzinny Lidzbark Warmiński i w okresie notowania snów trudziła się nad pracą doktorską o Stanisławie Brzozowskim. Jest to więc autobiografia eksperymentalna, skłaniająca do refleksji, zabawna i śmiała, ujęta w oryginalnym, zapadającym w pamięć stylu. Jak na badaczkę literatury przystało, Kącka wpisuje się nią w fascynujący szereg polskich Widzących we Śnie, których szereg otwiera sam Adam Mickiewicz.

Edycja limitowana z grafiką PIO Kalińskiego

Wiele postaci zawartych i opisanych w tej antologii to autorzy wymyśleni przez Pessoę w czasach wczesnej młodości, by nie powiedzieć w dzieciństwie. Znakomita ich część też nie napisała wiele więcej niż umieszczono w niniejszej książce. Pozostaje to jednak bez znaczenia, bo choć upada megalomański mit monstrualnie płodnego poety, to w dalszym ciągu pozostaje prawda o genialnym poecie, którego trzy heteronimy stworzyły dzieło wielkie.
[Wojciech Charchalis]

Fernando Pessoa i 24 Heteronimy, m. in.: Charles Robert Anon, Carlos Otto, Joaquim Moura Costa, Vicente Guedes, Eduardo Lança, Maria José, David Merrick, António Mora, Henry More, Gaudêncio Nabos, Coelho Pacheco, dr Pancrâcio, Pantaleão, Alexander Search, Jean Seul, Bernardo Soares…

PAKIET PROMOCYJNY: 1+1 

Georges Perec "Życie instrukcja obsługi", przekład: Wawrzyniec Brzozowski
Burgelin "Georges Perec - Biografia", przekład: Wawrzyniec Brzozowski

Georges Perec (ur. 7 marca 1936 w Paryżu, zm. 3 marca 1982 w Ivry-sur-Seine) – francuski prozaik, eseista i filmowiec żydowskiego pochodzenia, zaliczany do grona najważniejszych dwudziestowiecznych twórców literatury. Członek grupy OuLiPo. Jego rodzice zginęli w czasie II wojny światowej; wychowywała go ciotka. Ukończył historię i socjologię na Sorbonie. Kilka lat pracował jako nauczyciel w Tunisie, by w 1962 przyjąć posadę archiwisty jednego z paryskich szpitali. Zawód ten wykonywał do 1979 r. Zmarł na raka płuc w 1982. Ze względu na realizowaną przez Pereca koncepcję literatury, której fundamentem są formalne eksperymenty, niektóre z jego utworów mogą funkcjonować w zasadzie wyłącznie w języku francuskim. Mimo to był często tłumaczony na język polski. Do tej pory ukazały się: Rzeczy (tłum. A. Tatarkiewicz, trzy edycje, pierwsza: Książka i Wiedza, Warszawa 1982), Człowiek, który śpi(tłum. A. Wasilewska, dwie edycje, pierwsza: Prószyński i S-ka, Warszawa 2003), Gabinet kolekcjonera (dwie edycje w przekładzie odpowiednio M. P. Markowskiego i W. Brzozowskiego, pierwsza: Wydawnictwo KR, Warszawa 2003), Teatr I (tłum. J. Olczyk, Lokator, Kraków 2010), O sztuce oraz sposobach usidlenia kierownika działu w celu upomnienia się o podwyżkę (tłum. W. Brzozowski, W. A. B., Warszawa 2011), Urodziłem się (różni tłumacze, Lokator, Kraków 2012), Pamiętam że (tłum. K. Zabłocki, Lokator, Kraków 2013), W albo wspomnienie z dzieciństwa (tłum. W. Brzozowski, Lokator, Kraków 2014), Podróż zimowa (w tomie: Podróże zimowe, tłum. J. Giszczak, Lokator, Kraków 2016), Przestrzenie (tłum. A. Daniłowicz-Grudzińska, Lokator, Kraków 2019). Życie instrukcja obsługi, jego najważniejsze dzieło, po raz pierwszy ukazało się w Polsce w 2001 r. nakładem Fundacji Literatura Światowa.